การขุดเสาเฮือน
การขุดเสาเฮือนนั้น โบราณาจารย์ท่านว่าไว้ว่า การปลูกเฮือนนั้น ต้องปลูกบนดิน ซึ่งในพื้นดินนั้น เป็นที่สถิตย์ของพระแม่ธรณี และพญานาคดิน (ที่อาศัยภายใต้พื้นดิน) เป็นผู้ปกปักษ์รักษาอยู่ เพื่อให้เกิดความเป็นสิริมงคล และเคารพต่อสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่สถิตย์ภายใต้พื้นดิน โบราณาจารย์ท่านว่า ก่อนที่จะขุดเสาเฮือนนั้น เราควรประกอบพิธีย้ายสิ่งศักดิ์สิทธิ์ และทำให้ถูกต้องตามโครงสร้างของการสถิตย์อยู่ของสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่อยู่ใต้พื้นดิน เพื่อให้สามารถทำพิธีได้อย่างถูกต้อง กล่าวคือ การพิจารณาถึงการสถิตย์อยู่ของพญานาคดิน ซึ่งต้องรู้ว่า การทอดตัวของพญานาคดินที่อยู่ใต้พื้นดินเป็นเช่นไร เช่น ทิศของหัว ลำตัว ท้อง หางของพญานาค อยู่ทิศทางใดบ้าง เพื่อเป็นการป้องกันพิษของพญานาคที่จะเกิดขึ้นกับบ้านเฮือนของเรา ซึ่งโบราณาจารย์ท่านได้สรุปไว้ดังนี้
การย้ายพระแม่ธรณี
หลังจากที่เจ้าของเฮือนมีแผนการณ์ที่จะที่ปลูกเฮือนแล้ว และก่อนที่จะทำการขุดดินเพื่อตั้งเสาเอกของเฮือนนั้น โบราณาจารย์ท่านว่าไว้ว่า ให้ทำการตรวจสอบแล้วย้ายพระแม่ธรณี และสิ่งของต้องอาถรรพ์ต่าง ๆ ออกจากพื้นที่ปลูกเฮือนก่อน เพื่อให้เฮือนมีความอยู่ดีมีสุข
โบราณาจารย์ท่านได้บอกวิธีการย้ายพระแม่ธรณี และสิ่งของต้องอาถรรพ์ต่าง ๆ ออกจากพื้นที่ปลูกเฮือนไว้ คือ ให้ผู้ประกอบพิธี (ควรเป็นผู้เฒ่าผู้แก่ที่มีศีลธรรม "ผู้ชาย" หรือผู้ชายที่เป็นเจ้าของเฮือน) นำธูป-เทียนเหลือง ๑ คู่ ดอกไม้ขาว ๑ คู่ แต่งใส่พานหรือขันเงิน นำผ้าขาวพาดบ่า (ห่มเฉลียงบ่า เหมือนห่มสะไบ) อยู่บริเวณกลางลานที่จะปลูกเฮือน พร้อมกล่าวคาถาว่า
"อุกาสะ ผู้ข้าน้อย ขออัญเชิญพระแม่ธรณีมีความกรุณาขยับบ้านออกจากพื้นที่ที่ลูกจ้างจะปลูกเฮือน เพราะถ้าลูกได้ปลูกเฮือนแล้ว จะสร้างสิ่งสกปรกทั้งหลายต่อพระแม่ธรณี จึงขออัญเชิญพระแม่ธรณีขยับขยาย ย้ายออกไปอยู่ข้างเฮือน และขอให้พระแม่ธรณีคอยปกปักษ์รักษาให้ผู้อยู่อาศัยในเฮือนนี้ ให้อยู่เย็นเป็นสุข อย่าได้มีความทุกข์กายทุกข์ใจ ขอให้พระแม่ฯ นำและมอบสิ่งอันเป็นสิริมงคลมอบให้กับผู้อยู่อาศัย และขอให้พระแม่ฯ นำเอาสิ่งร้าย สิ่งไม่ดีทั้งหลาย ออกไปจากชีวิตของผู้อยู่อาศัย คงเหลือไว้แต่สิ่งอันเป็นสิริมงคล แก่ข้าพเจ้าฯ ผู้อยู่อาศัยด้วยเทอญ" จากนั้น นำเอาธูป-เทียนนั้นไปวางไว้ทางทิศตะวันตกของพื้นที่ที่จะปลูกเฮือน
การหลบเลี่ยงพิษของพญานาค
ในเดือนที่เป็นสิริมงคลที่เหมาะสมในการปลูกเฮือนนั้น (ดูได้ที่ http://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7669986278802652256#editor/target=post;postID=5100372714397925831) ได้แก่ เดือน ๑, ๒, ๔, ๖, ๙ และเดือน ๑๒ โดยเจ้าของบ้านควรรู้ว่าในแต่ละเดือน ส่วนใดของพญานาคดินอยู่ทิศทางใด จะได้โกยและกองดินที่ขุดออกมา วางเสาแฮก (เสาเอก) ไว้ในทิศทางใด จึงจะพ้นจากพิษของพญานาคดิน ซึ่งโบราณาจารย์ได้ว่าไว้ดังนี้
- เดือนอ้าย (๑) และเดือนยี่ (๒)
หัวของพญานาคดินจะหันไปทางทิศทักษิณ (ทิศใต้)
หลังของพญานาคดินจะหันไปทางทิศบูรพา (ทิศตะวันออก)
ท้องของพญานาคดินจะหันไปทางทิศปัจจิม (ทิศตะวันตก)
หางของพญานาคดิน จะหันไปทางทิศอุดร (ทิศเหนือ)
โบ ราณาจารย์ท่าว่าไว้ว่า เวลาที่เข้าไปทำการขุดดินนั้น ให้เข้าทางทิศท้องนาค (ทิศปัจฉิม-ทิศตะวันตก) โดยให้โกยดินไปไว้ทางทิศท้องนาค (ทิศปัจฉิม-ทิศตะวันตก) เช่นกัน - เดือนสี่ (๔) และเดือนหก (๖)หัวของพญานาคดินจะหันไปทางทิศปัจจิม (ทิศตะวันตก)
หางของพญานาคดิน จะหันไปทางทิศบูรพา (ทิศตะวันออก)
หลังของพญานาคดินจะหันไปทางทิศอุดร (ทิศเหนือ)
ท้องของพญานาคดินจะหันไปทางทิศทักษิณ (ทิศใต้)
โบราณาจารย์ท่าว่าไว้ว่า เวลาที่เข้าไปทำการขุดดินนั้น ให้เข้าทางทิศท้องนาค (ทิศทักษิณ-ทิศใต้) โดยให้โกยดินไปไว้ทางทิศอาคะเนย์ (ทิศตะวันออกเฉียงใต้) โดยให้วาง/หันปลายเสาแฮกไปทางทิศอาคะเนย์ด้วย - เดือนเก้าหัวของพญานาคดินจะหันไปทางทิศบูรพา (ทิศตะวันออก)
หางของพญานาคดินจะหันไปทางทิศปัจจิม (ทิศตะวันตก)
หลังของพญานาคดินจะหันไปทางทิศทักษิณ (ทิศใต้)
ท้องของพญานาคดินจะหันไปทางทิศอุดร (ทิศเหนือ)
โบ ราณาจารย์ท่าว่าไว้ว่า เวลาที่เข้าไปทำการขุดดินนั้น ให้เข้าทางทิศอุดร (ทิศเหนือ) โดยให้โกยดิน และหันปลายเสาแฮกไปในไปไว้ทางทิศอาคะเนย์ (ทิศตะวันออกเฉียงใต้) โดยให้เอาเสาแฮกไปวางให้หันปลายเสาไปทางทิศอีสาน (ทิศตะวันออกเฉียงเหนือ) - เดือนสิบสอง
หัวของพญานาคดินจะหันไปทางทิศอุดร (ทิศเหนือ)
หางของพญานาคดินจะหันไปทางทิศทักษิณ (ทิศใต้)
หลังของพญานาคดินจะหันไปทางทิศบูรพา (ทิศตะวันออก)
ท้องของพญานาคดินจะหันไปทางทิศปัจจิม (ทิศตะวันตก)
โบราณาจารย์ท่าว่าไว้ว่า เวลาที่เข้าไปทำการขุดดินนั้น ให้เข้าทางทิศปัจจิม (ทิศตะวันตก) โดยให้โกยดินไปไว้ทางทิศอีสาน (ทิศตะวันออกเฉียงเหนือ)
โบราณาจารย์ท่านว่าไว้ว่า เพื่อความเป็นสิริมงคลของบ้านเฮือน ต้องทำการเซ่นไหว้ต่อพญานาคดิน ผู้สถิตย์อยู่ใต้พื้นดิน โดยต้องประกอบด้วยธูป-เที่ยน และอื่น ๆ ดังนี้
- วางโต๊ะบูชาไว้ในทิศหัวของพญานาค นำขนม-ของหวาน (เช่น บวดฟักทอง) ใส่ถ้วยวางไว้ในพาน/ถาด พร้อมทั้งนำธูป เที่ยน และดอกไม้อย่างละ ๕ คู่ วางไว้บนโต๊ะบูชา
- ทำธงใส่หลัก (ใช้ไม้ไผ่ซีกทำหลัก) นำไปปักไว้ข้างโต๊ะบูชาทั้งข้างซ้าย-ขวา ซึ่งสีของธงที่ใช้ให้ดูตามดังนี้
- ว่าคาถา "อะยัง มะหานาโค อิทธิมันโต ชุติมันโต อิมินา สักกาเรนะ มะหานาคัง ปูเชมิ"
การขุดเสา
เมื่อได้ทำพิธีจัดโต๊ะบูชาไว้เรีัยบร้อยแล้ว ให้จัดเตรียมเครื่องมือสำหรับขุดหลุม โดยใช้ไม้คูณ หรือ ไม้ยอ ทำเป็นด้ามเครื่องมือขุด (จอบ หรือ เสียม) สำหรับขุดเสาแฺฮก ส่วนเสาต้นอื่น ๆ จะใช้อะไรทำด้ามก็ได้ คนที่จะขุดนั้น ให้ตั้งชื่อที่เป็นมงคล เช่น ท้าวเงิน ท้าวทอง เป็นต้น
การขุดหลุมเสานั้นย่อมต้องพบของที่อยู่ใต้พื้นดิน ซึ่งบางสิ่งก็เป็นสิริมงคล และบางสิ่งก็เป็นสิ่งอัปมงคล โบราณาจารย์ท่านได้บอกกล่าววิธีปฏิบัติเมื่อขุดพบสิ่งของที่อยู่ใต้พื้นดิน ในขณะขุดเสา ดังนี้
- พบกระดูก โบราณาจารย์ท่านว่า ให้เอาน้ำสะอาด-บริสุทธิ์สรงแก้ว แหวน เงิน ทอง ของมีค่า แล้วนำมารดลงที่หลุม เพื่อล้างอาถรรพ์ และเป็นสิริมงคล
- พบเศษเชือก ผม หรือ เส้นขน โบราณาจารย์ท่านว่า ให้เอาน้ำพระพุทธมนต์มารดลงที่หลุม เพื่อล้างอาถรรพ์ และเป็นสิริมงคล
- พบไม้ทราง โบราณาจารย์ท่านว่า ให้นิมนต์พระสงฆ์ มาจะเจริญพระพุทธมนต์ แล้วให้เอาน้ำพระพุทธมนต์มารดลงที่หลุม เพื่อล้างอาถรรพ์ และเป็นสิริมงคล
- พบอิฐ หรือ ดินเหมือนขี้หนู โบราณาจารย์ท่านว่า ให้นำเอาน้ำผึ้งแท้-บริสุทธิ์มารดลงที่หลุม เพื่อล้างอาถรรพ์ และเป็นสิริมงคล
- พบของไม่ดีอื่น ๆ โบราณาจารย์ท่านว่า ให้นำดอกบัวหลวง และหญ้าแพรก ใส่ลงไปในหลุม แล้วนำเอาน้ำสรงพระพุทธรูปรดลงที่หลุม เพื่อล้างอาถรรพ์ และเป็นสิริมงคล
ลักษณะพื้นที่ที่ไม่ควรปลูกเฮือน
- พื้นดินรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า โบราณาจารย์ท่านว่า ไม่ควรปลูกเฮือน เพราะมีลักษณะของโลงผี จะทำให้ผู้อยู่อาศัยมีแต่ความเจ็บป่วย ท่านแนะนำวิธีแก้โดยการแบ่งพื้นที่ออกส่วนหนึ่ง เพื่อปลูกสวนผลไม้ สวนดอกไม้ก่อน จะได้ดอกได้ผลแล้ว ค่อยปลูกเฮือน จะเป็นสิริมงคลอย่างยิ่ง
- พื้นดินรีแหลมยาวรูปธง โบราณาจารย์ท่านว่า ไม่ควรปลูกเฮือน โดยต้องแก้ด้วยการแบ่งพื้นที่ออกส่วนหนึ่ง เพื่อปลูกสวนผลไม้ สวนดอกไม้ก่อน จะได้ดอกได้ผลแล้ว ค่อยปลูกเฮือน จะเป็นสิริมงคลอย่างยิ่ง
- ปลูกเฮือน กวมตอไม้ใหญ่ โบราณาจารย์ท่านว่า จะทำให้ผู้อยู่อาศัยเจ็บป่วยไม่ได้ขาด เพราะในตอไม้ใหญ่ย่อมมีภูตผีสิงสู่อยู่ ท่านแนะนำให้ขุดตอไม้ออกให้หมดเสียก่อน แล้วค่อยปลูกเฮือน
- ปลูกเฮือนอกแตก โบราณาจารย์ท่านว่า การปลูกเฮือน ๒ หลัง แต่ทำชายคาเฮือนไม่ติดกัน ทำให้ผู้อยู่อาศัยมีเรื่องขุ่นข้องหมองใจ และทะเลาะเบาะแว้งกันตลอดเวลา
- ปลูกเฮือนหงำเฮือน โบราณาจารย์ท่านว่า การปลูกเฮือน ๒ หลัง ค่อมกัน โดยปลูกเฮือนหลังใหญ่ที่มีเสาแฮก แล้วปลูกเฮือนหลังใหม่ค่อม ท่านว่า จะก่อให้เกิดผลร้าย ผู้อยู่อาศัยยากจน ไม่มีคนยำเกรง มีแต่คนคอยข่มเหงรังแก